Pijnbomen: natuur en esthetiek in harmonie
Welke rol speelt schors voor een boom
Een opvallend kenmerk van dennenbomen is dat de schors aan de onderkant van de stam dik, ruw en een beetje sponsachtig is. Bij oudere dennen kan deze schors enkele centimeters dik worden en werkt als een soort kurklaag. Dit beschermt de boom tegen hitte, bijvoorbeeld bij een bosbrand. In droge gebieden, waar bosbranden vaak voorkomen, helpt deze dikke schors oude dennenbomen te overleven. Bij een grondbrand blijven de oude dennenbomen meestal staan, terwijl andere planten en bomen verbranden. Sparrenbomen, bijvoorbeeld, hebben geen dikke beschermlaag zoals dennen. De schors van een oude spar is veel dunner en minder geschikt om de boom tegen vuur te beschermen. Daardoor overleeft een gezonde volwassen spar een brand meestal niet, terwijl een gezonde volwassen den dat wel doet.
Pijnboom
De den is een van de meest bekende en gewaardeerde bomen in Europa. Het betreft een groenblijvende soort die veelvuldig voorkomt in zowel Europese als Aziatische regio’s. Deze boom, behorend tot het geslacht Pinus, staat bekend om zijn aangename geur en wordt vaak geassocieerd met de geografische gebieden waarin hij groeit. De den beschikt over een penwortelstelsel, hoewel in moerassige gebieden ook een oppervlakkig wortelsysteem kan voorkomen, wat de boom van zuurstof voorziet. Een vergelijkbaar fenomeen wordt waargenomen in permafrostgebieden, hoewel dennen in dergelijke regio’s zelden voorkomen. In zand- en reguliere gronden ontwikkelt de den zijn karakteristieke penwortels, die tot een diepte van 30 meter kunnen reiken. Dit maakt de boom buitengewoon bestand tegen harde wind en stormen. De hoogte van de den varieert doorgaans tussen de 10 en 30 meter, terwijl de kroon, met horizontale takken, een diameter kan bereiken van maximaal 10 meter. De slanke, rechte stam heeft een gemiddelde diameter van 1,5 meter en ontwikkelt zich tot een kegelvormige kroon die met de jaren breder wordt.
De schors van de den is dik en bruin van kleur, terwijl de stam dichter bij de top een lichtere tint vertoont. Jonge scheuten zijn groenachtig van kleur en krijgen na verloop van tijd een doffe, glanzende verschijningsvorm met een subtiele waslaag. De takken zijn in kransen gerangschikt, wat het mogelijk maakt om bij jonge dennen de leeftijd eenvoudig te bepalen. De naalden zijn hard en donkergroen, met een lengte die varieert afhankelijk van de groeilocatie en in sommige gevallen tot 15 centimeter kan reiken. Deze naalden groeien in bundels en hebben een levensduur van 2 tot 5 jaar, afhankelijk van de omstandigheden. Zelfs in herfst- en wintermaanden behoudt de den zijn donkergroene kleur. Mannelijke bloeiwijzen zijn geel of roodachtig van kleur en verschijnen aan de basis van jonge scheuten. De bestuiving wordt verzorgd door de wind, waarbij de langwerpige vruchten, vaak in clusters van twee tot drie, aan gebogen steeltjes groeien.
De zaden van de den hebben eveneens een langwerpige vorm en zijn zwart of grijs van kleur. Ze bereiken een lengte van maximaal 4 centimeter en zijn voorzien van een transparante vleugel die de zaden effectief verspreidt via de wind. Deze zaden rijpen twee jaar na bestuiving en vallen in het voorjaar uit de kegels. Eenmaal in de grond nemen de zaden water op, wat het ontkiemingsproces in gang zet. Het wortelstelsel ontwikkelt zich diep in de bodem, terwijl de zaadlobben boven de grond verschijnen. De reserves van het zaad worden efficiënt ingezet om de groei te ondersteunen. Uiteindelijk ontwikkelt de boom zich tot een volwassen exemplaar en begint hij vruchten te dragen vanaf een leeftijd van 10 tot 15 jaar. In dichtbegroeide aanplant kan dit proces echter pas na 30 tot 40 jaar plaatsvinden. Een honderdjarige den kan in gunstige omstandigheden jaarlijks tot wel 1000 kegels voortbrengen.
Wat betreft de levensduur varieert de leeftijd van dennen doorgaans tussen de 100 en 600 jaar. Onder natuurlijke omstandigheden bereiken de meeste dennen echter zelden een leeftijd van 80 jaar, wat voornamelijk te wijten is aan factoren zoals bosbranden, houtkap en ziekten. Toch zijn er uitzonderingen, met name in beschermde gebieden, waar exemplaren van enkele honderden jaren oud voorkomen. Sommige soorten, zoals cederdennen, kunnen een levensduur bereiken van 1000 tot zelfs 5000 jaar. Deze langlevende bomen groeien echter alleen op afgelegen en ontoegankelijke locaties, zoals berghellingen of dicht struikgewas.
Dennenbomen dragen bij aan een frisse en schone luchtkwaliteit en groeien uitstekend naast loofbomen. Ze stellen weinig eisen aan de bodem en gedijen zelfs op minder vruchtbare plekken, zoals moerassen en zandgronden. Bovendien herstellen ze ecosystemen snel na bosbranden. Voor het planten van een den, bijvoorbeeld op het platteland, is het aan te raden om te kiezen voor een zaailing met een gesloten wortelstelsel. Deze zaailingen hebben een grotere kans om succesvol te wortelen, omdat ze profiteren van een symbiose met mycorrhiza, wat essentieel is voor hun aanpassing aan de grond en externe omstandigheden. Zaailingen met open wortels hebben een aanzienlijk kleinere overlevingskans, omdat ze niet in staat zijn om micro-organismen in de bodem vast te houden. Bij bomen uit containers dient de zaailing vlak voor het planten uit de grond te worden gehaald. Het is belangrijk op te merken dat bomen ouder dan vijf jaar doorgaans niet succesvol kunnen worden verplant.
Voor een optimale ontwikkeling van de den is onderhoud van groot belang, met name bij jonge bomen. Het snoeien van beschadigde takken in het voorjaar, voordat de sapstroom op gang komt, is essentieel. Naast hun ecologische waarde hebben dennen ook geneeskrachtige eigenschappen. Het wortelstelsel wordt gebruikt voor medicinale tincturen, terwijl de naalden worden verzameld voor de productie van dennenolie. Deze olie wordt ingezet ter ondersteuning bij de behandeling van longaandoeningen, nieraandoeningen en spasmen. De veelzijdige eigenschappen van de den maken deze boom tot een waardevolle aanvulling voor zowel natuurlijke als aangeplante bossen.
50 feiten over dennen
Meer dan alleen bomen
- Pijnbomen zijn een soort dennenbomen en komen in veel verschillende vormen en maten voor, met wereldwijd ongeveer 120 soorten.
- Sommige pijnbomen horen bij de oudste levende dingen op aarde. De borstelkegelden (Pinus longaeva) kan bijvoorbeeld wel 5000 jaar oud worden.
- Bepaalde pijnbomen, zoals Pinus pinaster, hebben kegels die pas open gaan bij de hitte van een bosbrand. Dit helpt ze om na branden opnieuw te groeien.
- Pijnbomen hebben dunne, naaldachtige bladeren, meestal gegroepeerd in setjes van 2 tot 5. Deze naalden houden water vast, waardoor de bomen goed tegen droogte kunnen.
- In sommige gebieden, zoals Noord-Amerika, spelen pijnbomen een belangrijke rol in het herstel na bosbranden. Ze zijn behoorlijk bestand tegen vuur.
- Pijnbomen leveren terpentijn, dat wordt gebruikt in lakken en verf. Dit wordt gemaakt van de hars uit hun bast.
- De dikke schors van pijnbomen beschermt ze tegen harde weersomstandigheden, insecten en zelfs brand.
- In sommige culturen worden pijnbomen gezien als symbolen van een lang leven. In Japan worden ze vaak gebruikt bij traditionele decoraties.
- Pijnbomen zijn belangrijk voor dieren. Vogels, eekhoorns en herten eten bijvoorbeeld hun zaden.
- De zaden van pijnbomen, beter bekend als pijnboompitten, worden veel door mensen gegeten en zitten vol met gezonde vetten en eiwitten.
- Pijnbomen groeien op veel verschillende plekken, ook op droge en arme grond waar andere bomen niet kunnen overleven. Ze hebben wel veel zon nodig.
- In veel ecosystemen zijn pijnbomen erg belangrijk. Ze bieden voedsel en bescherming aan dieren en hebben invloed op de planten om hen heen.
- Pijnbomen leveren hout dat wordt gebruikt voor bouwprojecten, meubels en papier.
- Veel pijnbomen maken veel stuifmeel dat door de wind wordt verspreid. Sommige mensen zijn hier allergisch voor.
- Pijnbomen hebben vaak een samenwerking met schimmels in de grond. Deze schimmels helpen de boom om voedingsstoffen op te nemen.
- De Japanse den (Pinus banksiana) groeit het verst naar het noorden van alle pijnbomen, tot aan de toendra van Canada.
- De schors van pijnbomen wordt in sommige traditionele medicijnen gebruikt, zoals in China om reuma te behandelen.
- De langnaaldden (Pinus palustris) heeft de langste naalden van alle pijnbomen, tot wel 45 cm.
- Sommige pijnbomen, zoals de Weymouthden (Pinus strobus), maken de grootste kegels, tot wel 35 cm lang.
- Behalve pijnboompitten eten mensen in sommige culturen ook de jonge kegels van pijnbomen als een delicatesse.
- De Bosnische den (Pinus heldreichii) is een van de oudste bomen in Europa. Een bekende boom, "Adonis", is meer dan 1075 jaar oud.
- De dwergden (Pinus pumila) komt uit Noordoost-Azië en wordt maar 1 tot 3,5 meter hoog.
- Pijnbomen worden soms als bonsaiboom gebruikt. Ze kunnen in kleine vormen worden gesnoeid en gevormd.
- De Siberische den (Pinus koraiensis) heeft grote zaden die vooral populair zijn in Aziatische gerechten.
- Pijnbomen worden veel gebruikt in tuinen en parken, omdat ze het hele jaar groen blijven en structuur toevoegen aan een landschap.
- Sommige soorten, zoals de Lodigesden (Pinus contorta), kunnen hele gebieden vullen en de omgeving domineren.
- Pijnbomen worden vaak geassocieerd met de feestdagen. Hun naalden en takken worden gebruikt voor kerstversieringen.
- De Alleyden (Pinus alleghaniensis) maakt veel hars, dat wordt gebruikt voor terpentijnproductie.
- De zwarte den (Pinus nigra) kan tot 55 meter hoog worden en is daarmee een van de grootste pijnbomen.
- De Jeffreyden (Pinus jeffreyi) heeft een schors die ruikt naar vanille of ananas.
- Sommige pijnbomen maken al kegels wanneer ze een paar jaar oud zijn, terwijl andere tientallen jaren nodig hebben.
- De grove den (Pinus sylvestris) is de nationale boom van Schotland en een overblijfsel van de oorspronkelijke bossen van Groot-Brittannië.
- De Montereyden (Pinus radiata) wordt veel aangeplant in landen zoals Nieuw-Zeeland en Australië vanwege zijn houtproductie.
- Sommige pijnbomen, zoals de bisschopsden (Pinus muricata), groeien alleen in kleine gebieden en kunnen bedreigd worden.
- De Coulterden (Pinus coulteri) heeft grote en zware kegels die gevaarlijk kunnen zijn als ze vallen.
- Van dennenappels en naalden worden producten gemaakt zoals wijn en honing.
- De bonsai-den (Pinus thunbergii) wordt vaak gebruikt in tuinen vanwege zijn mooie gedraaide stammen en donkergroene naalden.
- Pijnbomen zijn belangrijk voor de papierindustrie, vooral in Noord-Amerika en Scandinavië.
- De Contichi-den (Pinus contorta) maakt kegels die door branden spiraalvormig worden.
- In de volksgeneeskunde worden producten van pijnbomen gebruikt tegen hoest en andere ademhalingsproblemen.
- De balsemden (Pinus balsamea) levert balsem die wordt gebruikt in medicijnen en parfums.
- Veel pijnbomen, zoals de grove den (Pinus cembra), worden gekozen voor tuinen vanwege hun mooie uitstraling.
- In Siberië zijn pijnbomen een belangrijke economische bron voor hout en voedsel.
- De Torreyden (Pinus torreyana) is een van de zeldzaamste pijnbomen en groeit alleen in Californië.
- De zaden van sommige pijnbomen zijn erg duur, omdat ze lastig te verzamelen en te verwerken zijn.
- Dennenappels worden vaak gebruikt voor decoraties en knutselwerken, zeker tijdens de feestdagen.
- De Vikingen plantten pijnbomen bij hun huizen omdat ze geloofden dat deze bomen boze geesten weghielden.
- De zwarte den (Pinus thunbergii) is een belangrijk onderdeel van Japanse tuinen en wordt vaak in landschapsontwerp gebruikt.
- Sommige pijnbomen zijn goed bestand tegen droogte en helpen bij het herstellen van beschadigd land.
- Door hun diepe wortels spelen pijnbomen een belangrijke rol bij het voorkomen van bodemerosie, vooral op hellingen en in bergachtige gebieden.
Boomschors60.be
Hoogwaardige boomschors, goedkoopste prijs, gratis levering vanaf 100 zakken. Verwijder ongewenst onkruid en onderhoud uw tuin op professionele wijze. Hoogwaardige decoratieve schors, rechtstreeks van de fabrikant. Op onze website vindt u uitgebreide en gedetailleerde informatie over het toepassen van schors als waardevolle toevoeging aan uw tuin.
Locatie
Sint-Livinuspolder 2, 9982 Sint-Laureins, België
Ma - Vr: 9.00 - 18.00 uur
Zaterdag: 10.00 - 15.00 uur
Zondag: Gesloten